معرفی کتاب کندوکاوی آسیب شناسانه در نظام انتخابات
کتاب کندوکاوی آسیب شناسانه در نظام انتخابات نوشتهی محمدعلی مشفق، علاوه بر شرح پیشینهی انتخابات در طول تاریخ، مشکلات و چالشهایی را که در قوانین انتخابات ریاست جمهوری ایران به وجود آمده است، به صورت دقیق و کامل مورد تحلیل قرار میدهد.
دربارهی کتاب کندوکاوی آسیب شناسانه در نظام انتخابات:
واژه و عبارت انتخابات در واقع عمری به درازای بیش از یک قرن در ایران دارد و در گذشته تاریخ این مرز و بوم و حتی در دیگر کشورهای جهان هم، به دلیل حاکمیت پادشاهان و سلاطین مستبد، پدیدهای به نام انتخابات و رأی مردم موضوعیت نداشته است.
در عصر حاضر نظام انتخابات در یک کشور به خصوص ایران، یکی از اساسیترین راهها جهت حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش و کشورشان است. در واقع انتخابات مشارکت میان مردم را بیش از پیش فراهم میکند و جایگاه و مرتبه مردم سالاری در آن کشور را نیز ارتقاء میدهد. اگر برعکس این شرایط در جامعهای صورت بگیرد، قطع به یقین دامنهی مشارکت مردم محدودتر خواهد شد، در نتیجه جایگاه مردم سالاری متنزل میشود و دولت سالاری و فردسالاری جای آن را خواهد گرفت.
شاید بتوان چنین گفت که در دهه اول انقلاب به دلیل غلبه گفتمان انقلاب و مردمیتر بودن حاکمان و همچنین ساختار قدرت، مردمسالاری جایگاه برتر و واقعیتری داشت. با پایان یافتن دهه اول انقلاب و ورود نظام جمهوری اسلامی ایران به دهه دوم و سوم، متاسفانه شاهد افول جدی گفتمان مردمسالاری در بیشتر شئون کشور بودیم.
آسیبهای فراوانی پیش روی قانون انتخابات و نظام انتخابات جمهوری اسلامی ایران قرار دارد که نیازمند اصلاحات بنیادی هم در قوانین و هم در ساختارها و نظام فعلی انتخابات است، تا بدین وسیله دولت و به معنای وسیعتر آن حاکمیت که صاحب و مالک تمامی داراییهای کشور و مجری برگزارکنندهی انتخابات میباشد، این مسئولیت بزرگ و سرنوشتساز را به دست صاحبان اصلی جامعه واگذار کند تا مردم بتوانند بدون واسطه و قدرتمند، سرنوشت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی شخصی خود را تعیین نمایند.
کتاب کندوکاوی آسیب شناسانه در نظام انتخابات برای چه کسانی مناسب است؟
مطالعهی این کتاب را به متخصصان علوم سیاسی و علاقهمندان این حوزه پیشنهاد میکنیم.
در بخشی از کتاب کندوکاوی آسیب شناسانه در نظام انتخابات میخوانیم:
مراد از انتخابات (Election) فرآیندی است که مردم از طریق آن تعدادی از اشخاص و یا یک یا چند نامزد را برای به عهده گرفتن نمایندگی آنها در مجالس و یا مقامها و مناصب اجرایی برمیگزینند. در واقع اگر تعداد نامزدها بیش از تعداد مقامهایی باشد که باید اشغال گردند و اگر تعداد رأیدهندگان زیاد باشد یا اگر مخفی بودن رأی مردم مورد نظر باشد طبیعی است که رضایتبخشترین روش، همانا استفاده از رأی مردم است. این روش عموماً در انتخاباتی بهکار برده میشود که در آن، رأیدهندگان به اعضای مجلس یا هیأتهای مشابه دیگر و یا ریاست جمهوری رأی داده و آنها را برمیگزینند.
بررسیها و مطالعات انجامشده، نشان میدهد که ساختارها، قوانین و نظامهای انتخابات کشورها همه از ساحت یکسانی برخوردار نیستند و تفاوتهای زیادی به لحاظ شکلی، ماهیت و اهداف با یکدیگر دارند. فلذا در بعضی از کشورها همچون ایالات متحده آمریکا قبل از برگزاری انتخابات اصلی، احزاب دموکرات و جمهوریخواه مبادرت به برگزاری انتخابات مقدماتی (primary election) مینمایند. انتخابات مقدماتی در واقع روشی است که براساس آن اعضای هر حزب نامزدهایی را برای احراز مقامات رسمی و دولتی در ایالات متحده تعیین میکنند. این انتخاب مقدماتی همان گونه که در انتخابات نهایی مرسوم است از طریق ریختن آراء به صندوقهای رأی انجام میگیرد. انتخابات مقدماتی در فرهنگ مصطلح سیاسی و علوم سیاسی، به معنی فرآیند تعیین نامزدهای یک حزب است تا برای احراز مقامات رسمی و دولتی در انتخابات نهایی با دیگر کاندیدای احزاب رقیب رقابت کنند و زمینهای فراهم گردد تا مردم بتوانند دست به یک انتخاب اصلح بزنند.