زندگی جاودانه هنریتا لاکس

معرفی کتاب زندگی جاودانه هنریتا لاکس
دریافت جایزه‌ی هارتلند و عنوان برترین کتاب سال از سوی نیویورک تایمز، تنها بخشی از افتخارات کتابی هستند که ربکا اسکلوت برای بازنمایی یکی از شگفت‌انگیزترین رخدادهای علم پزشکی نگاشته. کتاب زندگی جاودانه هنریتا لاکس نشان می‌دهد چگونه سلول‌های کشت‌داده‌شده از بدن بانویی به نام هنریتا، سرنوشت علم را برای همیشه دگرگون کردند. تقابل تحقیقات علمی با انحطاط اخلاقی و نژادپرستی عصر مدرن از دیگر موضوعات محوری مطرح‌شده در این کتاب حوزه‌ی تاریخ پزشکی هستند.

درباره‌ی کتاب زندگی جاودانه هنریتا لاکس
آنچه هم‌اکنون روبه‌روی‌تان قرار گرفته، نتیجه‌ی هزار ساعت مکالمه با خانواده‌ی هنریتا لاکس و گفت‌و‌گو با محققانی است که در مورد زندگی وی تحقیق کرده‌اند. همین‌طور ثمره‌ی مطالعات دقیقی محسوب می‌شود که ربکا اسکلوت (Rebecca Skloot) در زمینه‌ی تاریخ پزشکی و زندگی‌نامه‌ی یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های پزشکی مدرن داشته. در کتاب زندگی جاودانه هنریتا لاکس (The Immortal Life of Henrietta Lacks)، سرگذشت بانویی را می‌خوانید که اگرچه زندگی‌اش را زیر سایه‌ی شوم نژادپرستی و همراه با فقر گذرانده بود، اما بدون آن‌که حتی اطلاع داشته باشد، تا ده‌ها سال پس از مرگش به جامعه‌ی علمی خدمت‌رسانی کرد. کتاب حاضر تلاقی میان علوم تجربی و انسانی را ترسیم کرده و نشان می‌دهد که چگونه پزشکی می‌تواند در ارتباط با مفاهیمی مثل نژادپرستی، حقوق انسانی، اخلاق و استعمار قرار بگیرد.
هنریتا لاکس که میان دانشمندان با نام «هیلا» شناخته می‌شود، در واقع زنی سیاه‌پوست و تنباکوکار بود که در مزارع جنوب کار می‌کرد. در سال 1920 به دنیا آمده بود و در سال 1951، به سبب توموری سرطانی که در دهانه‌ی رحمش رشد کرده بود، دنیای مادی و پنج فرزندش را برای همیشه ترک کرد. اما این پایان ماجرا نبود! در واقع پایان ماجرای هنریتا هیچ‌وقت فرانرسید. او به‌جای این که زیر تلی از خاک مدفون بشود، در پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های جهان به حیات خود ادامه داد تا یاری‌گر پژوهشگران و دانشمندان برای تولید واکسن فلج اطفال، درمان برخی از سرطان‌ها، شناخت اثرات بمب اتم و شناسایی ویروس کووید 19 باشد. سلول‌هایی که چند ماه پیش از مرگ هنریتا از دهانه‌ی رحم او برداشت شده بودند، اکنون به‌طور گسترده در آزمایشگاه‌های سراسر جهان کشت داده می‌شوند تا در تحقیقات علمی مورد استفاده قرار بگیرند. می‌بینید که هنریتا لاکس در حقیقت پس از مرگ خود، زندگی دیگری را آغاز کرده که برای میلیون‌ها انسان دیگر حیات‌بخش بوده است. بد نیست بدانید که تازه بیست سال بعد از مرگ هنریتا و در زمانی که بر روی سلول‌های بدن او پژوهش‌های فراوانی صورت می‌گرفت، خانواده‌ی فقیرش متوجه شدند که به صورت غیرقانونی و بدون اجازه گرفتن از آن‌ها، بقایای بدن وی در عرصه‌ی پزشکی مورد استفاده قرار گرفته. این در حالی بود که فرزندان هنریتا لاکس حتی از داشتن بیمه‌ی درمانی هم محروم مانده بودند.